Cyprus kwam onder Brits bestuur in 1878 door het behendige politieke spel van de toenmalige Britse eerste minister Disraeli. Turkije was ernstig verzwakt en had gebied op de Balkan moeten afstaan na opstanden in dat gebied en de verloren oorlog met Rusland (1877). Disraeli kwam - in het kader van een zeer ingewikkeld politiek spel tussen de grote mogendheden, met een belangrijke rol voor Bismarck - tot een overeenkomst met Constantinopel. Engeland zou voorkomen dat Turkije nog meer gebieden zou verliezen. In ruil daarvoor zou de sultan Cyprus afstaan, dat voor Engeland van belang was voor de bescherming van het kanaal van Suez. Cyprus werd als steunpunt op de zeevaartweg naar India echter al spoedig minder belangrijk, na de verwerving van Alexandrië in 1882. De Britten hebben een tamelijk voorbeeldige rol als kolonisator gespeeld. Vele van de Britse ambtenaren die werden aangesteld waren classici; zij hebben zeer veel gedaan voor de conservering van historisch belangrijke bouwwerken en kunstschatten. Het Engelse gezag heeft het land in snel tempo gemoderniseerd. De eerste trigonometrische verkenning, noodzakelijk voor het maken van nauwkeurige kaarten, werd door Kitchener in 1881 verricht. Er werden wegen en bruggen aangelegd, er werd aandacht besteed aan de bestrijding van epidemische ziekten en malaria. Er kwamen postkantoren, coöperaties werden opgericht; agrarische productiemethoden werden verbeterd. Het bestuurs- en rechtssysteem werd geheel naar Engels model ingericht, wat tot op de huidige dag zijn invloed heeft gehad. Niettemin zijn er tijdens de Britse periode een aantal malen ernstige moeilijkheden tussen het koloniale bestuur en de bevolking geweest. In 1931 werden zelfs gouvernementsgebouwen in brand gestoken. De moeilijkheden laaiden opnieuw op tussen 1955 en 1959 tijdens een bevrijdingsoorlog, gevoerd door de EOKA onder leiding van kolonel Grivas. Eigenlijk was aansluiting bij Griekenland (enosis) het doel, maar uiteindelijk leverde overleg tussen Engeland, Griekenland en Turkije in 1960 een republiek Cyprus op.
Er zijn veel geschriften die getuigen van de Engelse activiteiten op Cyprus, b.v. doordat functionarissen memoires schreven. Maar er waren ook geïnteresseerde reizigers en journalisten die hun ervaringen op schrift stelden. Over de strekking daarvan en de verandering in de interesse in het eiland met het verloop van de tijd bestaat een aardig artikel: "British Colonial Writing on Cyprus" van Maria Roussou-Sinclair. Men zie daarvoor: http//www.kypros.org/PIO/cyprus_today/jan_apr2000/p34.htm
Terug naar Cyprus